Introligatorstwo to dziedzina, która od wieków zajmuje się przygotowywaniem i zabezpieczaniem książek, dokumentów a także innych materiałów piśmienniczych. Ręczne oprawianie książek, łączenie kart w zorganizowaną ogół oraz tworzenie estetycznych i trwałych okładek są szczegółami, które odgrywają priorytetową rolę w dbałości o ich stan. Choćby w przeszłości introligatorstwo było praktyką wykonywaną w warsztatach, dziś stało się jednym z wielu procesów, które obejmują konserwację i renowację książek.
Dzięki temu możliwe jest przywrócenie dawnych książek do stanu użytkowego, co jest szczególnie ważne w sytuacji zabytków, które mają wartość historyczną, kulturową lub naukową. Oprócz samego procesu introligatorstwa dużą wagę przykłada się też do archiwizacji dokumentów, szczególnie tych, które muszą być przechowywane w sposób zapewniający ich bezpieczeństwo i długowieczność.
Konserwacja i renowacja ksiąg są kluczowymi etapami w zachowaniu materiałów piśmienniczych, które uległy zniszczeniom wskutek upływu czasu. Celem tych działań jest nie tylko naprawa zniszczonych okładek, kart czy spinek, ale także ochrona materiałów przed dalszymi uszkodzeniami (zobacz również: fumigacja ksiąg i aktów). Renowacja może obejmować zarówno poprawienie stanu fizycznego, jak i poprawienie estetyki dokumentów, tak aby zachowały one jak najwięcej z pierwotnego wyglądu i charakteru. Proces konserwacji polega na stosowaniu odpowiednich technik oraz substancji, które wspomagają ochronę przed czynnikami zewnętrznymi, takimi jak wilgoć, światło czy zanieczyszczenia, które mogą negatywnie wpłynąć na trwałość materiałów.
Archiwizacja dokumentów to kolejny ważny aspekt, który jest ściśle związany z introligatorstwem i konserwacją. Współczesne techniki przechowywania materiałów dokumentacyjnych pozwalają na ich zabezpieczenie przed utratą, uszkodzeniem czy zniszczeniem. W odpowiednich archiwach dokumenty mogą być przechowywane w specjalnych warunkach, które chronią je przed czynnikami atmosferycznymi, oraz zapobiegają ich fizycznemu zużyciu (sprawdź tutaj: fumigacja ksiąg). Przechowywanie takich materiałów w odpowiednich ustaleniach zapewnia ich długowieczność, co jest zwłaszcza istotne w sytuacji dokumentów mających istotne znaczenie prawne, historyczne albo administracyjne.
Zarówno introligatorstwo, jak i konserwacja i renowacja ksiąg oraz archiwizacja dokumentów wymagają odpowiednich kwalifikacji oraz znajomości technik ochrony materiałów piśmienniczych. Prace te mogą być wykonywane przez fachowców, którzy posiadają edukację na temat różnorakich materiałów, technik i narzędzi niezbędnych do skutecznego przechowywania, naprawy a także ochrony dokumentów. Każdy z owych procesów ma na celu zapewnienie trwałości dokumentów i książek, umożliwiając ich późniejsze wykorzystanie w celach edukacyjnych, badawczych czy kulturalnych.
Sprawdź: konserwacja i renowacja ksiąg.